حاء سین نون

ائمه ( علیهم السلام) از حال ما غافل نیستند؛ اگرچه ما از آنها غافل باشیم.

ذکر الله که حدی ندارد، اعمّ از ذکر قلبی و لسانی، بلکه اعمّ از ذکر بدنی است. چون تمام طاعات و همه آنچه مرضیّ خداست، ذکر الله است.

  یکی از روشهای تکریم شخصیت مرد، اینست که زن به غرور مردانه همسرش احترام بگذارد.زنها باید بدانند که آنها به غرور مردانه شوهرانشان نیاز دارند و باید از آن مراقبت و محافظت کرده و به آن لطمه ای وارد نکنند. زیرا شکسته شدن غرور مردانه یا از بین رفتن عزت نفس، آسیب های جبران ناپذیری به حیات معنوی خانواده وارد خواهد کرد. رعایت موارد زیر میتواند به حفظ عزت نفس و غرور مردانه کمک کند:

مشورت: زمانیکه مرد، مورد مشورت همسرش قرار می گیرد، احساس غرور می کند و اگر همسرش به راهنمایی های او توجه نکرده و یا بدون مشورت با او کاری انجام دهد در آن صورت به سختی می تواند همسرش را ببخشد و اگر خشمگین و عصبانی شود، مشخص خواهد شد که به غرور مردانه اش لطمه ای جدی وارد شده است.

احترام و ادب: مردان بیش از زنها، از اینکه در جمع مورد تکریم و احترام قرار گیرند احساس غرور می کنند و اگر از جانب همسر خود بی احترامی و بی ادبی مشاهده کنند، بسیار خشمگین و عصبانی خواهند شد و ممکن است لطمه زیادی به غرور مردانه آنها وارد شود.

تأیید شایستگی ها: شایستگی و لیاقت های مرد را انکار کردن به معنای کشتن روح اوست. مردها از کسانیکه شایستگی ها و لیاقت های آنها را نادیده می گیرند متنفر می شوند. سعی کنید همیشه لیاقت ها و شایستگی های همسرتان را اگر چه اندک باشد، مطرح کرده و نسبت به آنها احساس غرور کنید. با این روش شما می توانید بدون کوچکترین درخواست، شاهد بهترین گذشت ها و فداکاریهای مادی و معنوی همسرتان باشید.کوچکترین بی توجهی و غفلت- درمورد نکات بالا- باعث کم شدن یا از بین رفتن اعتماد به نفس یا عزت نفس مرد خواهد شد و مردی که اعتماد به نفس خود را از دست دهد دیگر نمی تواند تکیه گاه محکم و مناسبی برای همسر و خانواده خود باشد.[1]

[1] .مسعود راد، معماری عشق پایدار در زندگی زناشویی، ص130

در بخش قبل به یکسری از نشانه ها و مصادیق احترام متقابل اشاره کردیم و اکنون به ادامه مباحث میپردازیم. به این امید که انشاالله راه روشنی باشد برای بهبود روابط همسران و ابزاری برای افزایش عشق و محبت میان آنان که خود موجب استحکام بنیان خانواده می گردد.

چ) بزرگداشت همسر

زن و شوهر برای تکریم و بزرگداشت یکدیگر و ایجاد امنیت روانی در زندگی خود، باید با یکدیگر مؤدب رفتار کنند. رعایت ادب مهمترین شیوه برای تکریم شخصیت همسر می باشدو به نشاط و شادابی زندگی زن و شوهر می افزاید و آنها را نسبت به آینده امیدوارتر می سازد و نشاط و امیدواری نیز تحمل مشکلات و سختی ها را برای انسان آسان و راحت می نماید.

برای رعایت ادب نسبت به یکدیگر باید از دستورات و روشهای زیر استفاده کرده و همیشه مراقب باشید که بی ادبی به همسر مخصوصا در حضور دیگران، باعث از بین رفتن عشق در زندگی است.

1- خطاب نیکو: زن و شوهر در حضور جمع باید با کلمات زیبا و مناسب با یکدیگر سخن بگوین، بجای کلمه “تو” از کلمه “شما” استفاده کنندو با نام نیکو همسر خود را صدا کرده و حداقل اینکه اسم کوچک یکدیگر را به تنهایی به کار نبرده و کلمه “آقا” یا “خانم” به آن اضافه کنند.

2- مقدم داشتن یکدیگر: احترام گذاشتن به همسر، مثل تعارف کردن، نظر او را پرسیدن، او را مقدم داشتن و برای او انتظار کشیدن

3- سپاسگذاری و تشکر: یعنی از زحمات یکدیگرتشکر کردن و سپاسگذار یکدیگر بودن؛ تشکر و سپاسگذاری خستگی را از تن دور کرده و صمیمیت را افزایش میدهد. سعی کنیم از این کار مهم غفلت نکنیم. گفتن جمله “دستت درد نکند” یا “خسته نباشید” خرجی ندارد ولی نتیجه اثر بخشی در روحیه همسر شما دارد.
امام رضا علیه السلام: مَن لَم يَشكُرِ المُنعِمَ مِنَ المَخلوقينَ لَم يَشكُرِ اللّه عَزَّوَجَلَّ؛
ترجمه: هر كس در مقابل خوبى مردم تشكر نكند، از خداى عزّوجلّ تشكر نكرده است.(1)

4- دفاع از یکدیگر: دفاع از شخصیت و حقوق یکدیگر در حضور دیگران و خصوصاً در غیاب همسر، اهمیت بسیار زیادی داردو از حقوق معنوی همسران محسوب می شود. به هیچکس اجازه ندهیم که پشت سر همسرمان سخن بگوید و حتما از او دفاع کنیم. البته اگر حرف های آنان درست است یا اینکه قادر نیستیم از او دفاع کنیم، بهتر است به طور موقت مجلس را ترک کنیم تا شاهد بدگویی آنها نباشیم.

5- توجه به محاسن: ذکر محاسن و توانایی های یکدیگر، و به آنها افتخار کردن نیز تکریم همسر و بزرگداشت اوست. خوبی های همسرمان را ببینیم و با شجاعت آنها را برای خودش و دیگران برشماریمو آنها را به عنوان افتخارات خود بدانیم ولی در حضور دیگران هرگز این کار را برای فخر فروشی انجام ندهیم.

6- بخشش خطا: عفو کردن و بخشش سریع خطا از اخلاق انسانهای والا و بزرگوار است. آن هم بخشش خطای شریک زندگی که واجب و لازم است البته گاهی به رو نیاوردن خطای دیگران (تغافل) یا خود را به غفلت (نادانی) زدن از بخشش مهمتر است.چنانچه حضرت علی (ع)
می فرمایند: هیچ صبر و شکیبایی ای مانند اینکه انسان خود را به غفلت (نادانی) بزند، نیست.
و بخيل را سه علامت است، از گرسنگى (و فقر آينده) ميترسد، و مضطربست كه مبادا سائلى از او چيزى بخواهد، و مرحبا ميگويد بكسانى كه چيزى انفاق ميكنند اگر چه اندك باشد و براى سخاوتمند سه علامت است: عفو و بخشش‏ از خطا و لغزش ديگران بعد از يافتن قدرت انتقام، و اخراج زكات از مال، و دوست داشتن صدقات را (چه خود و يا غير خود دهد).(2)
و بخيل را سه علامت است، از گرسنگى (و فقر آينده) ميترسد، و مضطربست كه مبادا سائلى از او چيزى بخواهد، و مرحبا ميگويد بكسانى كه چيزى انفاق ميكنند اگر چه اندك باشد و براى سخاوتمند سه علامت است: عفو و بخشش از خطا و لغزش ديگران بعد از يافتن قدرت انتقام، و اخراج زكاة از مال، و دوست داشتن صدقات را (چه خود و يا غير خود دهد).

7- یاری همسر: یاری کردن همسر خصوصا در حضور دیگران، نوعی اکرام و احترام به همسر است. البته بهتر است در حضور دیگران و به صورت علنی از یکدیگر تقاضای همکاری نکنند تا اگر عذری در کار بود و نتوانسب به تقاضایش جواب مثبت دهد عدم همکاری یا بی حرمتی تلقی نشود.

8- احترام به تعلقات یکدیگر: احترام به چیزهایی که همسر شما به آنها تعلق دارد، جزئی از احترام به همسرتان است. مثل احترام به پدر و مادر، فامیل، آرزوی او، علاق، و سلایق او ….البته باید بدانیم احترام به پدر و مادر و خانواده همسرتان برای او خیلی مهمتر از تعلقات دیگر اوست. سعی کنید هیچگاه نسبت به خانواده همسرتان توهین و بدگویی نکنید تا همیشه محبوب او باشید.

9- ادب زن: رعایت ادب توسط زن، از اهمیت بیشتری برخوردار است و بهتر است بگوییم که ادب در زن، شایسته تر و تأثیرگذارتر مرد است.
امام حسن عسکری علیه السلام: کَفاکَ ادباً تَجنُّبُکَ ما تَکرهُ مِن غَیرکَ؛
ترجمه: در مقام ادب همین بس که آنچه برای دیگران نمی پسندی، خود از آن دوری کنی.(3)

1.عیون اخبار الرضا، ج2، ص24، ح2

2.إرشاد القلوب ، ج‏2 ، 142، ص 135

3.دره الباهره ص45 - بحارالانوار(ط-بیروت)ج66 ،ص407 ، ح115

منبع:مسعود راد، معماری عشق پایدار در زندگی زناشویی، ص128-129

بنام خالق عشق و محبت

در مباحث قبل به شیوه های مختلف ابراز احترام همسران اشاره کردیم. اکنون در این بخش به نشانه ها و مصادیق مختلف احترام متقابل اشاره خواهیم کرد.

رابطه احترام آمیز میان زوجین، نمودهای ویژه ای دارد. شایسته است که احترام متقابل همسران نسبت به یکدیگر افزون بر احترام قلبی در برخی رفتارهای بیرونی نیز ابراز شود. این رفتارها عبارتند از:

الف) خواندن همسر به نام مناسب و شایسته شأن او

نام هر فرد بیانگر شخصیت اوست به ویژه اگر نام زیبا و با معنایی داشته باشد. هرکس دوست دارد با نام مورد علاقه و کامل او را صدا بزنند. خانم ها بیشتر به این موضوع جساسیت نشان می دهند. از این رو هر مردی باید همسر خود را با نامی صدا بزند که مورد علاقه اوست.این عمل در شخصیت دادن به همسر بسیار مؤثر است و سبب ایجاد عشق و محبت می شود. برخی از همسران از بکار بردن پسوند یا پیشوند مناسبی همراه نام همسرشان در جمع احساس شرم می کنند و او را با نام کوچک صدا می زنند که این امر، سبب تحقیر همسر می شود هرچند زن و مرد به دلیل احساس نزدیکی و صمیمیت در محیط فردی خود یکدیگر را بدون لقب و نام کوچک صدا می زنند، در محیط های جمعی و در حضور دیگران القاب پسوند یا پیشوند های مناسب سبب بزرگداشت همسر خواهد شد و این پیام را به دیگران القا میکند که اگر بخواهد همسر شما را مخاطب قرار دهند به طور کامل و شایسته شأن او، از آن لقب ها استفاده کنند.

بعضی نیز عادت کرده اند که نام همسر خود را به صورت مخفف بکار ببرند. ممکن است اینگونه صدا زدن همسر در محیط خصوصی خانواده، بیانگر صمیمیت بیان آن دو باشد ولی در حضور دیگران چنین نخواهد بود و میتواند دلیل کوچک شمردن همسر باشد.

ب) سلام کردن هنگام ورود به منزل

همه ما دوست داریم که دیگران به ما احترام بگذارند ولی این نیاز در خانمها بیشتر به چشم می خورد به ویژه اگر از سوی همسر باشد. یکی از راه های ابراز احترام به همسر، سلام کردن هنگام ورود به منزل است. هنگامی که شوهر از بیرون و پس از کار به منزل باز میگردد شایسته است که به اهل منزل به ویژه به همسر خود سلام کند. این تحییت و اهدای زندگی به اوآرامش می بخشد و خستگی کار روزانه را از تن او بیرون می کند، احساس میکند که منزلت و شخصیت ویژه ای نزد همسر خود دارد به ویژه اگر او را مخاطب خاص قرار دهد. [1]

پ) استقبال از شوهر و بدرقه او

یکی از نمودهای احترام زن به شوهرش، استقبال به هنگام ورود به منزل و بدرقه او هنگام خروج از منزل است هنگامی که خانم خانه با چهره ای خندان در را به روی مرد می گشاید، اثر نیکویی بر روان مرد خواهد گذاشت. شاید مرد بیرون از خانه با ده ها مشکل رو به رو بوده و با روحی پژمرده و تنی خسته وارد خانه شده است در این حال به پیشواز رفتن همسر با چهره با طراوت و با صفا، روح تازه ای در کالبد خسته او می دمد و دلش را آرامش می بخشد.

ممکن است خانم ها از این سخن تعجب کنند و بگویند: «چه پیشنهاد عجیبی! زن به استقبال شوهر برود و خوش آمد بگوید! بیگانه و غریبه نیست تا نیاز به استقبال و خوش آمد داشته باشد. شاید هم گفته شود چون با هم مأنوس و صمیمی هستند، انتظار احترام ندارد. ولی باید گفت چنین نیست و از شما بیشتر از دیگران انتظار احترام دارد. اگر به او احترام نگذاشتید و سکوت کرد، دلیل آن نیست که توقع احترام ندارد، بلکه برای رعایت حال شما، از خواسته درونی خویش چشم پوشی کرده است.[2]

ت) انتخاب غذا

اگر زن و شوهر در تعیین غذایی که می خواهند بخورند، اختلاف سلیقه پیدا کردند و هرکدام غذای مخصوصی را پیشنهاد نمود طبق قانون اجتماعی حق اولویت برای مرد است. زیرا تحمل مخارج و تهیه لوازم و مواد اولیه بر عهده اوست ولی دین اسلام در این مورد، طرف زن را رعایت کرده و به شوهر دستور میدهد همان غذایی را بخورد که همسرش مایل است در صورتی که یکی از آنهابرای حفظ سلامت خویش رژیم غذایی مخصوصی نداشته باشد.[3]

ث) لحن و محتوای کلام

گفت و گو و سؤال و جواب زن و شوهر باید مؤدبانه و محبت آمیز باشد، نه خصمانه و نفرت انگی. یک مطلب مخصوص را میتوان طوری بیان کرد که شنونده را خوش آید و پاسخ نیکو دهد و همان مطلب را می توان به نحوی ادا کرد که شنونده یا جواب ندهد یا جواب زشت و تند بدهد.

گاهی ضمن صحبت زن یا شوهر کلمه ای از دهنش می پرد و به همسرش می گوید که اثر بدش تا سالهای متمادی در ذهن او باقی می ماند.

مهمتر از کلمات و واژه ها، در ایجاد محبت یا نفرت، آهنگ صدا و حرکات چشم و لب و ابرو هنگام سخن گفتن است. آهنگ نرم و ملایم ایجاد محبت می کند چنانکه صدای کلفت و خشن، ملال و نفرت می آورد.[4]

در یک ارتباط کلامی مناسب، لحن کلام فوق العاده مؤثر است. وقتی که لحن کلام ما در مقابل همسرمان محترمانه باشد، در واقع عشق خود را به او پیشکش کرده ایم.

بکوشیم تا لحن کلاممان همواره مثبت باشد و این مبسر نمی شود مگر اینکه در هنگام صحبت کردن، نگرشی کاملا مثبت نسبت به همسر خود داشته باشیم.

هرچند محتوای کلام، از لحن کلام، اهمیت بیشتری دارد ولی در یک گفت و گوی مناسب، لحن و محتوای کلام هردو باید با یکدیگر هماهنگ بوده و محترمانه و محبت آمیز باشند. به عنوان مثال کلمه “بفرمایید” که محتوای خوبی دارد اگر همراه با عصبانیت بوده یا تمسخرآمیز بیان شود در این صورت گفت و گو حالت خصمانه پیدا کرده و دیگر محبت آمیز نخواهد بود.[5]

نیست غیر از سخن مهر و محبت صائب گفت و گویی که سزاوار شنیدن باشد

ج)تکریم شخصیت همسر

من ســری دارم که در پایت کشــــــم گرچه در خوبـــــــی نداری همسری

رعایت ادب در رفتار با همسر، یکی از مهمترین سقف های معنوی زندگی مشترک است.

زمانیکه زن و شوهر با یکدیگر بر اساس احترام و ادب رفتار می کنند، به نوعی پیام عشق، صمیمیت و دوستی را به یکدیگر انتقال می دهند. حضرت علی (ع) می فرمایند: در رفتار با همسر خود، چنان عمل کنید که هیچکس را بهتر از شما خیرخواه و دوست خود نداند. ادب و احترام و تکریم یکدیگر باید هم در کلام و هم در رفتار ظاهر شود. منظور از رفتار همان بکارگیری اعمال خاصی است که نشانه علاقه قلبی به همسر می باشد.

نیکو سخن گفتن چه در حضور یکدیگر و چه در حضور دیگران سقف و امنیت خانه مشترک است. اگر با کلمات زشت و نادرست با هم سخن بگوییم دیگر امنیتی در آن خانه وجود نخواهد داشت.[6]

——————————————————————————–

[1] .داوود حسینی، روابط سالم در خانواده، ص25

[2] .همان، ص26

[3] .سیدجواد مصطفوی، بهشت خانواده، ص41

[4] .همان، ص45

[5] .مسعود راد، معماری عشق پایدار در زندگی زناشویی، ص134

[6] .همان، ص126